Kritisch rapport over versterking
'Er wordt gehakt van gemaakt'
In een rapport van de Rijksuniversiteit Groningen staan vernietigende uitspraken over de versterkingsoperatie. Onderzoekers hebben kritiek op alle belangrijke aspecten van het dossier. De onderzoekers zien wat veel Groningers aan den lijve ondervinden. ‘Door technologische kennis zo centraal te stellen is de versterking nog steeds niet op gang gekomen en is de verhouding tussen kosten en baten volledig zoekgeraakt. En daarbij lijkt niemand in staat te zijn om de zaak werkelijk te keren’.
Kosten in ‘geen enkele verhouding’
De onderzoekers constateren verschillende problemen in het dossier. Zo worden er ‘onwaarschijnlijk hoge kosten’ gemaakt tijdens de opname en beoordeling van woningen. ‘Het hele proces vergt zoveel van ambtenaren en van bestuurders dat het geld dat aan de werkelijke versterking van huizen wordt uitgegeven in geen enkele verhouding staat tot de kosten van alleen al de voorbereiding van die versterking.’ Er vallen ook harde woorden over het schadeherstel en de versterking. Het schadeherstel is vaak ‘te cosmetisch’ en er is onvoldoende kennis over de versterking. De operatie ‘ontwricht gemeenschappen’ en zorgt voor ’onzekerheid en ongelijkheid’.
HRA-model heeft ‘rituele functie’
Volgens de onderzoekers heeft het HRA-model, waarmee een inschatting wordt gemaakt van het aantal gebouwen dat niet aan de veiligheidsnorm voldoet, een ‘rituele functie’. De onderzoekers constateren dat de deskundigen het niet eens zijn over het model, het model incompleet is en leidt tot grote verschillen in de berekeningen. ‘In ieder geval leidt elke HRA tot heel veel vertraging. En de vertraging is reëel en niet ritueel.’
‘Onder de pet gehouden’
Het onderzoek kwam woensdag tijdens een Kamerdebat over de gaswinning en versterkingsoperatie boven water. Kamerlid Henk Nijboer wist van het rapport en vond dat het ‘onder de pet werd gehouden’, omdat de Kamer het niet had in het debat. Volgens minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken was het rapport geheim maar het ‘proces nog niet afgerond’. Toch gaf ze tijdens het debat opdracht om het alsnog te publiceren.
‘Lees en huiver’
Nijboer noemt het onderzoek een ‘treffende en trieste analyse’. ‘Lees en huiver. De onderzoekers maken gehakt van de aanpak van het kabinet. Een vernietigend rapport over het HRA-model, de kosten van procedures staan in geen enkele verhouding tot de resultaten en dorpen en gemeenschappen worden ontwricht.’
Het onderzoek is gedaan door de Rijksuniversiteit Groningen in opdracht van de Nationaal Coördinator Groningen. De onderzoekers spraken met betrokkenen in het versterkingsdossier. Onder hen inspecteur-generaal Theodor Kockelkoren van het SodM, burgemeester Gerard Beukema van Delfzijl, gemeentesecretaris Henk Mulder van Midden Groningen en Susan Top van de Groninger Gasberaad.
'Onenigheid'
In die gesprekken komt de politieke gevoeligheid van het dossier altijd weer aan bod. Groningen voelt zich tekort gedaan en wantrouwt Haagse politici, en er is ‘continu onenigheid over de aanpak. En onenigheid werkt vooral vertragend en verlammend.’ Twee uitspraken in het onderzoek slaan volgens de onderzoekers de spijker op de kop. ‘Ergens zijn we in een wereld terecht gekomen waarin we zelf creëren dat dit netwerk in stand wordt gehouden’ en ‘Het is een moeras.’ Daarover schrijven de onderzoekers: ‘Het pijnlijke is dat de twee citaten door niemand werden weersproken. ’Toch zien de onderzoekers ook dat de politiek de enige plek is waar een antwoord moet komen. ‘De politiek zal een stap moeten zetten die de zoveelste uitkomsten van het zoveelste model overstijgt’.
Bron: RTV Noord (26 juni 2020) foto uit ons archief